مشهد با داشتن ظرفیت‌های تاریخی و گردشگری فراوان، قابلیت فراوانی برای جذب هرچه بیشتر گردشگر داخلی و خارجی دارد. مشهد در واقع از توس شروع به بزرگ شدن کرد و با ورود امام رضا(ع) به این شهر و شهادت ایشان، شهر مشهد از این نقطه شروع به گسترده‌تر شدن نمود. آرامگاه فردوسی در شهر توس قرار دارد و چند سالی به دلایل مختلفی به آن رسیدگی نمی‌شد. از آذر ماه سال 1397 دوباره بحث ساماندهی جلوخان آرامگاه فردوسی به میان کشیده شد و با حمایت شورای شهر و شهرداری این پروژه در 3 فاز آغاز به کار کرد و اکنون با بهره‌برداری از فاز سوم، عملیات جلوخان به کهندژ شروع شده است.
آرامگاه فردوسی کجاست؟
در میان جاذبه‌های طبیعی و تاریخی که در مشهد وجود دارد، آرامگاه فردوسی از جمله مکان‌هایی است که نباید از آن غافل شد. آرامگاه پدر شعر فارسی در توس(طوس) قرار دارد.
شهر توس در 20 کیلومتری مشهد قرار دارد و برای رفتن به این شهر باید از سمت مشهد به قوچان بروید و در محل سه راهی فردوسی سمت راست بپیچید. فردوسی انتهای بلوار بهارستان منتظر دیدار شماست.
معماری این آرامگاه شما را مدهوش می‌کند و برگرفته از معماری دوران هخامنشی و معماری داخل آن برگرفته از هنر دوران اشکانی است.
نقل است که پس از آنکه حکیم ابوالقاسم فردوسی می‌میرد از خاکسپاری وی در گورستان عمومی که در بیرون از دروازه شهر بود ممانعت به عمل می‌آید و بنابراین او را در باغچه‌ای متعلق به خودش و در داخل شهر دفن می‌کنند.
آرامگاه فردوسی برای اولین بار به همت ملک‌الشعرای بهار و عده‌ای از فرهیختگان دوره قاجار در اواخر قرن سیزدهم در باغی و در مقابل دروازه رزان شهر طابران توس(یکی از ولایات توس) ساخته شد. همزمان با تمام شدن ساخت آرامگاه کنگره جهانی بزرگداشت فردوسی آغاز به کار کرد.
پروژه جلوخان آرامگاه فردوسی
پروژه بازپیرایی جلوخان آرامگاه فردوسی در سه فاز در آذر ماه 1397 آغاز به کار کرد و سرعت بسیار خوبی داشت. این پروژه و پارک مقابل آن در وسعتی بالغ بر 7.5 هکتار در اسفند 198 به بهره‌برداری رسید.
فاز اول جلوخان آرامگاه فردوسی
فاز اول این این پروژه در اردیبهشت 1398 به بهره‌برداری رسید. در این فاز مرمت و احیای عمارت چهار برج توس(خانه ارباب) با مشارکت شهرداری مشهد و با هزینه حدود 100 میلیارد ریال انجام شد. همچنین برج و باروی توس در محل دروازه رودبار به طور کامل در این فاز بازسازی شد.
فاز دوم پروژه جلو خان آرامگاه فردوسی
فاز دوم پروژه جلوخان در شهریور 1398 در 108 هکتار و با هزینه تقریبی 16.5 میلیارد تومان به بهره‌برداری رسید. در این فاز 11 هزار و 900 متر‌مربع سنگ طولی، 375 متر‌مربع سنگ پازلی، 5500 متر‌مربع سنگ کوبیک به کار رفته و همچنین فضای سبز و نصب پایه چراق انجام شده است.
فاز سوم پروژه جلوخان
فاز سوم پروژه در اسفند 1398 به پایان رسید و پایان یافتن این فاز در واقع پروژه بازپیرایی جلوخان به صورت کامل تمام شده است. فاز سوم، در زمین به مساحت 4 هکتار و با هزینه حدود 12 میلیارد تومان انجام پذیرفت. در این فاز 11 هزار متر مربع سنگفرش، 7 هزار متر مربع فضای سبز، دو عدد آبنما و 5 هزار متر اصلاح هندسی مسیر سواره انجام پذیرفت.
اتصال جلوخان آرامگاه فردوسی به کهندژ
بعد از اتمام پروژه جلوخان، پروژه اتصال جلو خان به کهندژ کلنگ‌زنی شد و قرار بر این شد که تنها ظرف پنج ماه این پروژه به بهره‌برداری برسد. این مسیر به طول 800 متر و عرض 6 متر و با هزینه‌ای حدود 5 میلیارد تومان اجرا خواهد شد. به دلیل اینکه این مسیر در نزدیکی بافت تاریخی است بیش از نیمی از فعالیت‌ها در این پروژه به صورت دستی و بدون استفاده از ماشین‌آلات انجام می‌شود. شهردار مشهد از این مسیر به عنوان فضای مکث نام برد.
کهندژ مشهد کجاست
کهندژ که در تابران توس قرار دارد مجموعه‌‌ی تاریخی ارزشمندی است که دارای ارزش باستان‌شناسی بسیار است و تاکنون باستان شناسان متعددی از آن بازدید کرده‌اند اما گردشگران، کمتر این مکان را می‌شناسند.
فاصله این مکان با آرامگاه فردوسی حدود 500 متر و با بنای هارونیه که در جنوب کهندژ است، حدود 900 متر است. در قدیم کهندژ دارای بناهای حکومتی، و عمارت‌های مختلفی بوده که متعلق به شاهان بوده است.
در جنوب غربی کهندژ و با فاصله 18 متر از ضلع غربی، دیواره خشت و آجری ارگ قرار دارد که مربوط به سده چهارم تا یازدهم هجری است. در اطراف ارگ سفال‌ها و خشت و آجرهای زیادی پراکنده شده‌اند که توصیه می‌شود کسی این‌ها را برندارد.
در گذشته دژ تابران توس دارای 9 دروازه و 106 برج بوده است که اکنون تنها 4 دروازه باقی مانده است. دژ تابران در اطراف شهر تابران قدیم و یا همان توس فعلی به مساحت 6 کیلومتر کشیده شده است.
نقد و بررسی
با پایان یافتن پروژه جلو خان و زیباسازی محدوده آرامگاه توس، افراد بیشتری برای بازدید به این منطقه تاریخی خواهند آمد و جدای این مساله جلوی بسیاری از کندوکاوهای غیر مجاز در اطراف کهندژ خودبه‌خود گرفته خواهد شد.
پروژه آرامگاه فردوسی با جذب بیشتر گردشگر به اقتصاد شهر مشهد کمک شایانی خواهد کرد و پیش‌بینی می‌شود بیکاری در این شهر را تا حدودی کاهش دهد.
نظرات کاربران